راهنمای کامل قوانین استخدام و کار در ترکیه

ترکیه به عنوان یکی از کشورهای پیشرو در منطقه، به مقصدی جذاب برای افراد جویای کار در سراسر جهان تبدیل شده است. قوانین استخدام و کار در ترکیه با هدف حفظ تعادل بین حقوق کارفرمایان و کارمندان، ثبات در بازار کار و جذب نیروی کار ماهر تنظیم شده‌اند.

این قوانین شامل مواردی چون انواع قراردادهای کاری، شرایط فسخ قرارداد، حقوق کارگران و مجوز کار برای افراد خارجی است. با توجه به تغییرات اخیر در اقتصاد و بازار کار ترکیه، آگاهی از این قوانین برای هر کسی که قصد کار در این کشور را دارد، امری ضروری است. همچنین برای افرادی که قصد ثبت شرکت در ترکیه را دارند، آشنایی با قوانین کار و استخدام در این کشور از اهمیت بالایی برخوردار است. با ثبت شرکت در ترکیه، شما به عنوان کارفرما باید تمامی مقررات مربوط به اسخدام و حقوق کارکنان را رعایت کنید. از این رو، در این مقاله راهنمای کامل قوانین استخدام و کار در ترکیه را بررسی می‌کنیم.

قوانین استخدام و کار در ترکیه (بروزرسانی 2024)

در این مقاله، به بررسی جامع قوانین استخدام و کار در ترکیه، حقوق و مزایای کارگران و شرایط کار و سطح درآمد در این کشور پرداخته‌ایم.

قوانین کار در ترکیه برای حفظ تعادل میان حقوق کارفرمایان و کارمندان طراحی شده است. این قوانین شامل موارد مهمی مانند قراردادهای کاری، مجوزهای کار و فرایندهای فسخ قرارداد می‌شود. با در نظر گرفتن این اطلاعات، افراد علاقه‌مند به اشتغال یا زندگی در ترکیه، تصمیمات آگاهانه‌ گرفته و از فرصت‌های شغلی این کشور بهره‌مند می‌شوند.

قراردادهای کاری

قراردادهای کاری در ترکیه به دو نوع اصلی تقسیم می‌شوند:

• دائمی
• موقت

قراردادهای دائمی برای مشاغلی مشخص می‌شود که زمان پایان مشخصی ندارند. در مقابل، قراردادهای موقت برای مشاغلی است که یک تاریخ پایاین مشخص دارند، مانند پروژه‌های خاص یا دوره‌های کارآموزی. قرارداد موقت، در صورت ادامه کار، پس از پایان مدت قرارداد موقت، به طور خودکار به یک قرارداد دائمی تبدیل می‌شود. این قوانین به منظور محافظت از حقوق کارگران و تضمین ثبات شغلی آنان طراحی شده‌اند.

علاوه بر این، کارفرمایان و کارمندان می‌توانند قراردادهای خود را به صورت کتبی یا شفاهی تنظیم کنند؛ اما برای جلوگیری از هر گونه اختلاف، قرارداد کتبی بهتر است. این قراردادها باید شرایط کاری از جمله ساعات کار، وظایف شغلی، حقوق و مزایا و شرایط فسخ را به وضوح مشخص کنند. همچنین، قراردادهای کاری باید با قوانین کار ترکیه مطابقت داشته باشند.

فسخ قرارداد و پرداخت حق سنوات

فسخ قرارداد کاری در ترکیه بر اساس دلایل موجه و قانونی انجام می‌شود. اگر کارفرما قصد فسخ قرارداد را داشته باشد، باید دلایلی مانند عملکرد ضعیف، رفتار نامناسب یا نیاز به تعدیل نیرو را ارائه دهد. در صورتی که دلایل فسخ قابل اثبات نباشند، کارمند می‌تواند از طریق دادگاه‌های کار به این تصمیم اعتراض کند.

کارمندان دارای بیش از شش ماه سابقه کار و اشتغال در شرکتی با بیش از 30 کارمند، مشمول حمایت بیشتری هستند و فسخ قرارداد باید با دلایل موجه صورت گیرد.

علاوه بر این، در صورت فسخ قرارداد بدون دلیل موجه، کارفرما باید حق سنوات پرداخت کند. حق سنوات بر اساس سال‌های خدمت محاسبه شده و معمولا برابر با 30 روز حقوق برای هر سال خدمت است.

کارمندانی که به دلایلی دیگر، مانند رفتار غیراخلاقی یا غیبت طولانی مدت، اخراج می‌شوند، ممکن است از حق سنوات محروم شوند. قوانین ترکیه به منظور حفظ تعادل میان حقوق کارفرمایان و کارمندان طراحی شده است.

پیمان‌کاری و اشتغال موقت

بسیاری از شرکت‌ها در ترکیه، برخی وظایف غیر اصلی را به پیمان‌کار می‌سپارند. با این حال، قوانین ترکیه محدودیت‌هایی را برای استفاده از پیمان‌کاران تعیین کرده تا از سوء استفاده احتمالی جلوگیری شود. سپردن کار به پیمانکار تنها در موارد خاص، مانند نیاز به تخصص خاص، مجاز است.

اشتغال موقت نیز تحت شرایط خاصی مجاز است. این نوع قرارداد معمولاً برای مشاغل فصلی، پروژه‌های کوتاه‌مدت یا جایگزینی کارمندان استفاده می‌شود. این نوع استخدام، به شرکت‌ها انعطاف‌پذیری بیشتری در مدیریت نیروی کار خود می‌دهد. کارمندان موقت نیز از حقوق مشابه با کارمندان دائمی برخوردارند، به ویژه در زمینه پرداخت‌ها و شرایط کاری.

قوانین مربوط به خدمات خارجی

ترکیه قوانین خاصی برای افراد خارجی در نظر گرفته است. در شرایطی که به صورت فرامرزی و از طریق قراردادهای بین المللی تنظیم شده باشند، ترکیه به برخی افراد خارجی امکان فعالیت موقت بدون نیاز به مجور کار را میدهد. این دسته از افراد معمولا مشمول اقامت کوتاه مدت هستند و میتوانند برای مدت زمانی مشخص به فعالیت در ترکیه بپردازند. این قوانین بیشتر در شرایطی کاربرد دارند که خدمات بین المللی و پروژه های خاصی تحت قرارداد های کوتاه مدت اجرا میشوند. با این حال، افراد خارجی که به طور معمول و بلند مدت قصد کار در ترکیه را دارند، اجازه کار دارند. این مجوز به افراد اجازه میدهد که به صورت قانونی در ترکیه مشغول به کار شوند و از حقوق و مزایای قانونی برخوردار گردند. همچنین، افراد خارجی برای دریافت حقوق و دستمزد خود باید افتتاح حساب در ترکیه انجام دهند. این حساب ها به کارفرمایان اجازه میدهند که حقوق کارکنان را به صورت امن و قانونی پرداخت کنند.

از این نوع قرارداد می‌توان به تکنسین‌های خارجی که برای نصب یا تعمیر تجهیزات وارد ترکیه می‌شوند یا مشاوران بین‌المللی اشاره کرد. با این حال، اگر این افراد برای مدت طولانی در ترکیه فعالیت کنند، نیاز به مجوز کار خواهند داشت.

مرخصی و تعطیلات کاری

مرخصی در ترکیه تحت قوانین کار این کشور تعریف شده است. کارمندان پس از گذراندن یک سال کاری،به مرخصی سالانه با حقوق واجد شرایط می‌شوند. مدت زمان مرخصی بستگی به سابقه کاری فرد دارد:

• بین 1 تا 5 سال سابقه کار: حداقل 14 روز مرخصی سالانه
• بین 5 تا 15 سال سابقه کار: حداقل 20 روز مرخصی سالانه
• بیش از 15 سال سابقه کار: حداقل 26 روز مرخصی سالانه

همچنین، تعطیلات رسمی مانند عید فطر و عید قربان نیز به عنوان روزهای تعطیل عمومی در ترکیه در نظر گرفته می‌شوند؛ اما این تعطیلات به مرخصی سالانه کارمندان افزوده نمی‌شوند.

کارگران نیمه‌وقت معمولاً شامل این قوانین نمی‌شوند. همچنین مرخصی‌های تعیین‌شده برای کارگران خارجی متفاوت بوده و به قرارداد کاری آن‌ها بستگی دارد.

مجوز کار در ترکیه برای ایرانیان

افراد خارجی که قصد کار در ترکیه را دارند، باید مجوز کار دریافت کنند. این مجوز به کارفرما و کارمند اجازه می‌دهد تا به طور قانونی در ترکیه همکاری کنند. درخواست مجوز کار باید از سوی کارفرما به وزارت کار و امور اجتماعی ترکیه ارائه شود.

فرایند درخواست مجوز به صورت آنلاین است؛ اما در شرایطی مانند مهارت‌های خاص، تحصیلات مرتبط و تطابق با نیازهای بازار کار ترکیه باید توسط متقاضی احراز شود. مجوزهای کار در ترکیه معمولاً یکساله و قابل تمدید صادر می‌شوند. تمدید مجوز کار برای مدت‌ طولانی‌تر، به شرط اثبات نیاز و تطابق با شرایط قانونی، امکان‌پذیر است.

فعالیت بدون مجوز کار در ترکیه، ممکن است با جریمه‌های سنگین و حتی از اخراج از کشور همراه باشد. همچنین، برخی از مشاغل خاص مانند مشاغل پزشکی یا حقوقی نیازمند تأییدیه‌های خاص از نهادهای مربوطه در ترکیه هستند. کارفرمایان موظفند حداقل پنج شهروند ترکیه را در شغل موردنظر به کار گیرند. افرادی که حداقل هشت سال سابقه کار قانونی دارند، می‌توانند برای دریافت مجوز کار دائم اقدام کنند. همچنین، پناهندگان می‌توانند با استفاده از مدارک هویتی که از اداره مدیریت مهاجرت ترکیه دریافت کرده‌اند، در این کشور مشغول به کار شوند.

مدارک لازم برای دریافت اجازه کار

برای دریافت اجازه کار در ترکیه، متقاضیان باید مدارک کاری خود را دهند. این مدارک شامل فرم ثبت‌نام ویزای کار، اصل نامه دعوت به کار از سوی شرکت، قرارداد کاری میان متقاضی و کارفرما و اصل و کپی مجوزهای لازم از اداره کار و وزارت کار و امنیت اجتماعی ترکیه است.

ارائه مدارک تحصیلی معادل‌سازی شده، گواهی عدم سوء پیشینه، بیمه معتبر، و عکس بیومتریک نیز الزامی است. پس از گردآوری و ارائه این مدارک، درخواست متقاضی توسط سفارت ترکیه بررسی و در صورت تایید، کارت اجازه کار صادر می‌شود.

علاوه بر مدارک هویتی و تحصیلی، اجاره‌نامه منزل و پرداخت هزینه‌های مربوط به اخذ ویزای کاری نیز ضروری است. پس از بررسی همه مدارک و تایید از سوی نهادهای دولتی ترکیه، مجوز کار صادر خواهد شد که به متقاضی اجازه می‌دهد به طور قانونی در ترکیه کار کند.

برای دریافت اجازه کار در ترکیه، مدارک زیر مورد نیاز است:

• فرم ثبت‌نام ویزای کار در ترکیه
• نامه دعوت به کار از شرکت مورد نظر
• قرارداد کاری بین متقاضی و کارفرما
• اصل و کپی مجوز اداره کار، وزارت کار و امنیت اجتماعی ترکیه
• اصل و کپی پاسپورت و سایر مدارک هویتی
• معادل مدارک تحصیلی
• گواهی عدم سوء پیشینه
• بیمه معتبر ترکی
• عکس
• اجاره‌نامه خانه در ترکیه
• پرداخت هزینه‌ اخذ ویزای کاری

هزینه‌های مجوز کار در ترکیه

در زیر لیستی از هزینه‌های مرتبط با دریافت مجوز کار در ترکیه آورده شده است:

• هزینه مجوز کار موقتی یک‌ساله: 1300 تا 1400 لیر
• هزینه تمدید مجوز کار موقتی برای دو سال: 2700 تا 2800 لیر
• هزینه تمدید مجوز کار موقتی برای سه سال: 4100 تا 4200 لیر
• هزینه مجوز کار دائمی: 13800 تا 14000 لیر
• هزینه کارت فیروزه‌ای (Turquoise Card): حدود 160 لیر

این هزینه‌ها علاوه بر هزینه‌های زندگی در ترکیه است که شامل مسکن، خوراک و سایر نیازهای روزمره می‌شود و ممکن است بسته به منطقه و سبک زندگی فرد متفاوت باشد. همچنین با توجه به نوسانات اقتصادی و تورم در ترکیه، این هزینه‌ها ممکن است دچار تغییر شوند، بنابراین بهتر است قبل از اقدام، اطلاعات به‌روز شده از منابع معتبر دریافت شود.

کارت فیروزه‌ای (Turquoise Card) چیست؟

کارت فیروزه‌ای (Turquoise Card) یک نوع مجوز اقامت ویژه در ترکیه است. داشتن این کارت به افراد خارجی اجازه فعالیت و اقامت در ترکیه، بدون نیاز به مجوز کار جداگانه، را می‌دهد. این کارت مشابه با گرین کارت در ایالات متحده بوده و برای جذب افراد متخصص، کارآفرینان، و سرمایه‌گذاران به ترکیه طراحی شده است.

مزایای کارت فیروزه‌ای:

• دارنده کارت فیروزه‌ای می‌تواند به طور دائمی در ترکیه زندگی کند و نیازی به تمدید سالانه مجوز اقامت و کار ندارد.
• دارنده این کارت می‌تواند در هر شرکتی مشغول به کار شود و حتی کسب‌ و کار خود را راه‌اندازی کند.
• اعضای خانواده دارنده کارت فیروزه‌ای نیز می‌توانند از برخی مزایای این کارت بهره‌مند شوند.

مشاغل مورد نیاز ترکیه

ترکیه در سال‌های اخیر به دلیل رشد اقتصادی و توسعه صنعتی، به نیروهای متخصص در زمینه‌های مختلف نیازمند است. مشاغلی مانند مهندسی نرم‌افزار، مهندسی برق، فناوری اطلاعات و پزشکی از جمله مشاغلی مورد نیاز در این کشور است.

در شهرهای بزرگ مانند استانبول و آنکارا، فرصت‌های شغلی برای افراد با مهارت‌های تخصصی بیشتر است. همچنین، صنایع گردشگری و هتلداری نیز به دلیل رشد گردشگری در ترکیه، به دنبال نیروهای کار ماهر هستند.

فرصت‌های شغلی در ترکیه برای مهاجران نیز فراهم است. شرکت‌های بین‌المللی و استارتاپ‌ها نیز به دلیل نیاز به نیروی کار با مهارت‌های خاص، از میان مهاجران نیز استخدام دارند.

حقوق کارگر در ترکیه

حقوق کارگر در ترکیه تحت نظارت قوانین کار این کشور قرار دارد. این حقوق شامل حداقل دستمزد، ساعات کار و شرایط اضافه‌کاری است. حداقل دستمزد توسط دولت تعیین می‌شود و به صورت سالانه به‌روزرسانی می‌گردد. در سال 2024، حداقل دستمزد ماهانه در ترکیه برای کارگران حدود 11,402 لیر ترکیه تعیین شده است.

علاوه بر این، کارگران حق دارند حداکثر 45 ساعت در هفته کار کنند و اضافه‌کاری باید با نرخ بالاتری محاسبه شود. قانون کار همچنین مرخصی سالانه، مرخصی بیماری و مزایای بیمه اجتماعی را تضمین می‌کند.

از دیگر حقوق کارگران می‌توان به حمایت‌های قانونی در برابر اخراج غیرمنصفانه و حق تشکیل اتحادیه‌های کارگری اشاره کرد. کارگران در صورت مواجهه با مشکلاتی مانند پرداخت نامرتب حقوق یا شرایط کار نامناسب، می‌توانند به مراجع قانونی مراجعه کنند. همچنین، کارگران مهاجر در ترکیه نیز تحت شرایط خاصی از حقوق مشابهی برخوردار هستند و کارفرمایان موظف به رعایت قوانین مهاجرت و کار برای این گروه هستند.

حقوق استاد دانشگاه در ترکیه

اساتید دانشگاه در ترکیه بسته به سطح تحصیلات، تجربه و رتبه دانشگاهی خود، حقوق‌ متفاوتی دارند به طور کلی، حقوق اساتید جوان، از حدود 8,000 تا 12,000 لیر ترکیه در ماه شروع می‌شود.

این رقم برای اساتید با تجربه و دارای رتبه‌های دانشگاهی بالاتر، به 15,000 تا 25,000 لیر یا حتی بیشتر می‌رسد. دانشگاه‌های دولتی معمولاً حقوق بالاتری نسبت به دانشگاه‌های خصوصی دارند و اساتید این دانشگاه‌ها از مزایای بیشتری بهره‌مند می‌شوند.

حقوق اساتید همچنین تحت تأثیر عوامل دیگری مانند مکان دانشگاه و نوع تخصص قرار می‌گیرد. دانشگاه‌های واقع در شهرهای بزرگ‌تر معمولاً به دلیل هزینه‌های زندگی بالاتر، حقوق‌ بیشتری پرداخت می‌کنند. همچنین، اساتید در رشته‌های علمی و مهندسی معمولاً نسبت به رشته‌های علوم انسانی و اجتماعی حقوق بالاتری دارند.

درآمد در ترکیه

درآمد در ترکیه بسته به صنعت، تحصیلات و تجربه کاری بسیار متغیر است. در بخش خصوصی، میانگین درآمد ماهانه معمولاً بین 7,000 تا 12,000 لیر ترکیه متغیر است.

مشاغل تخصصی مانند پزشکان، مهندسان و مدیران شرکت‌ها معمولاً درآمدهای بالاتری دارند. به عنوان مثال، یک مهندس نرم‌افزار در استانبول می‌تواند بین 15,000 تا 20,000 لیر ترکیه درآمد داشته باشد. در عین حال، کارگران در صنایع تولیدی و خدماتی معمولاً درآمد کمتری دارند و معمولا بین 5,000 تا 8,000 لیر در ماه درآمد دریافت می‌کنند.

درآمد در ترکیه به شدت وابسته به مکان جغرافیایی و نوع شغل است. در شهرهای بزرگ‌تر مانند استانبول، آنکارا و ازمیر، فرصت‌های شغلی بیشتر و درآمدها بالاتر است.

زندگی در ترکیه

زندگی در ترکیه به دلیل ترکیب فرهنگ شرقی و غربی، مناظر طبیعی زیبا و زیرساخت‌های مدرن، تجربه‌ای منحصر به فرد است. شهرهایی مانند استانبول، آنکارا و ازمیر به دلیل امکانات رفاهی، دسترسی به مراکز آموزشی و بهداشتی و فرصت‌های شغلی، مقصدهایی محبوب برای زندگی محسوب می‌شوند.

ترکیه دارای سیستم حمل‌ونقل پیشرفته و امکانات عمومی مطلوبی دارد که زندگی را برای ساکنان خود راحت‌ می‌سازد. همچنین، ترکیب فرهنگ‌های مختلف در این کشور باعث شده تا زندگی اجتماعی پویا و متنوعی شکل بگیرد.

هزینه زندگی در ترکیه بسته به شهر و منطقه متفاوت است؛ اما در کل نسبت به بسیاری از کشورهای اروپایی مقرون ‌به‌ صرفه‌تر است. هزینه‌های مسکن، غذا و خدمات عمومی معمولاً پایین‌تر از کشورهای اروپای غربی است.

زندگی در ترکیه برای افرادی که به دنبال یک تجربه فرهنگی متفاوت و زندگی با کیفیت در کنار هزینه‌های متعادل هستند، گزینه‌ای جذاب است.

هزینه زندگی در ترکیه

هزینه زندگی در ترکیه بسته به شهر و سبک زندگی متفاوت است. در شهرهای بزرگ مانند استانبول و آنکارا، هزینه مسکن، غذا، و حمل‌ونقل بالاتر از شهرهای کوچکتر است. برای مثال، اجاره یک آپارتمان یک خوابه در مرکز استانبول می‌تواند حدود 10,000 لیر ترکیه در ماه هزینه داشته باشد. هزینه‌های خورد و خوراک و حمل و نقل نیز در این شهرها بالاتر است، اما درآمد نیز در این مناطق بیشتر است.

هزینه‌های روزانه مانند غذا، خدمات عمومی و حمل‌ و نقل عمومی در سطح مناسبی قرار دارند. همچنین، سیستم بهداشتی و آموزشی ترکیه، با وجود هزینه‌های مناسب، کیفیت خوبی ارائه می‌دهند. این عوامل ترکیه را به یکی از مقاصد محبوب برای مهاجران تبدیل کرده است.

جمع‌بندی

قوانین استخدام و کار در ترکیه، تا حد زیادی به حفاظت از حقوق کارگران و همچنین ایجاد شرایط مناسب برای کارفرمایان پرداخته‌اند. این قوانین با مشخص کردن نوع قراردادها، نحوه فسخ قرارداد و الزامات مربوط به مجوز کار برای خارجی‌ها، محیط کاری منصفانه‌ای را تضمین می‌کنند. ترکیه با ارائه فرصت‌های شغلی گسترده، در حوزه‌های تخصصی و صنایع مختلف، به مقصدی جذاب برای کارجویان داخلی و بین‌المللی تبدیل شده است.

زندگی و کار در ترکیه به دلیل ترکیب منحصر به فرد فرهنگ شرقی و غربی و همچنین زیرساخت‌های مدرن، تجربه‌ای غنی و پر از فرصت است. هزینه‌های زندگی در ترکیه در مقایسه با بسیاری از کشورهای اروپایی مناسب است. همچینین همخوانی خوبی بین سطح درامد و هزینه‌ها در شهرهای ترکیه وجود دارد.

پرسش‌های متداول:

انواع قراردادهای کاری در ترکیه چیست؟

قراردادهای کاری در ترکیه به دو نوع اصلی دائمی و موقت تقسیم می‌شوند. قراردادهای دائمی برای مشاغلی با زمان نامحدود مورد استفاده قرار می‌گیرند. قراردادهای موقت برای مشاغلی است که مدت زمان مشخصی دارند.

آیا ایرانیان برای کار در ترکیه نیاز به مجوز دارند؟

بله، افراد خارجی باید مجوز کار دریافت کنند. این مجوز باید از سوی کارفرما به وزارت کار و امور اجتماعی ترکیه درخواست شود. کارفرمایان باید حداقل پنج شهروند ترکیه را در شغل موردنظر استخدام کنند. افراد با هشت سال سابقه کار قانونی می‌توانند برای مجوز کار دائم اقدام کنند. پناهندگان نیز با مدارک هویتی معتبر خود از اداره مهاجرت ترکیه مجاز به کار هستند.

حداقل دستمزد در ترکیه چقدر است؟

در سال 2024، حداقل دستمزد ماهانه در ترکیه 11,402 لیر ترکیه تعیین شده است. این رقم به‌طور سالانه توسط دولت تعیین و به‌روزرسانی می‌شود.

حقوق استادان دانشگاه در ترکیه چقدر است؟

حقوق استادان دانشگاه در ترکیه بسته به رتبه دانشگاهی، تجربه و تخصص متغیر است. اساتید جوان معمولاً حقوقی بین 8,000 تا 12,000 لیر و اساتید با تجربه‌تر تا 25,000 لیر یا بیشتر درآمد دارند.

کارت فیروزه‌ای ترکیه چیست؟

کارت فیروزه‌ای (Turquoise Card) یک نوع مجوز اقامت ویژه در ترکیه است. داشتن این کارت به افراد خارجی اجازه فعالیت و اقامت در ترکیه، بدون نیاز به مجوز کار جداگانه، را می‌دهد.