روش رجیستر گوشی در ترکیه

سفر، اقامت کوتاه‌مدت یا حتی مهاجرت به ترکیه، تجربه‌ای دلنشین برای بسیاری از ایرانیان است. اما برای حفظ ارتباطات در این کشور، یکی از مهم‌ترین چالش‌ها، درک و رعایت قوانین مربوط به تلفن همراه و به‌ویژه رجیستری گوشی است. این قانون که با هدف کنترل ورود دستگاه‌های موبایل و جلوگیری از قاچاق وضع شده، می‌تواند در صورت عدم آگاهی، به مسدود شدن گوشی شما و قطع ارتباطتان در ترکیه منجر شود. مطالعه این راهنما، می‌توانید با آگاهی کامل و بدون نگرانی از مسدود شدن گوشی، ارتباط خود را در ترکیه پایدار نگه دارید.

رجیستر گوشی در ترکیه: چرا ضروری است و چه کسانی باید اقدام کنند؟

قانون ثبت IMEI (International Mobile Equipment Identity) در ترکیه، مکانیزمی حیاتی است که دولت این کشور برای کنترل دقیق بر ورود و استفاده از دستگاه‌های ارتباطی سیار نظیر تلفن همراه، تبلت و ساعت‌های هوشمند به اجرا گذاشته است. هدف اصلی این قانون، مبارزه با دو چالش عمده است:

• اول، قاچاق و واردات غیرقانونی تجهیزات (معروف به واردات خاکستری) که هم به اقتصاد ملی آسیب می‌زند و هم کیفیت و ایمنی دستگاه‌ها را زیر سؤال می‌برد.
• دوم، مقابله با فعالیت‌های غیرقانونی و تسهیل ردیابی دستگاه‌ها در راستای مبارزه با جرائم و تروریسم.

علاوه بر این، این مقررات به دولت امکان می‌دهد تا از طریق اخذ عوارض، به درآمدهای مالیاتی دست یابد که به توسعه زیرساخت‌های ملی کمک می‌کند. بر اساس این چارچوب قانونی، هر دستگاه خارجی که با سیم‌کارت محلی ترکیه فعال شود، وارد یک دوره شمارش معکوس 120 روزه از تاریخ اولین اتصال به شبکه تلفن همراه ترکیه می‌شود. عدم رعایت این قانون، مستقیماً به مسدود شدن دائمی دستگاه از شبکه‌های مخابراتی ترکیه منجر می‌شود؛ به این معنی که پس از اتمام مهلت ۱۲۰ روزه، تلفن همراه شما قادر به دریافت سیگنال از هیچ اپراتور ترکیه‌ای نخواهد بود و عملاً قابلیت‌های ارتباطی آن (تماس، پیامک و دیتای موبایل) از بین می‌رود.

این پیامد نه تنها منجر به اختلال در زندگی روزمره می‌شود؛ بلکه می‌تواند ارتباط شما با نهادهای دولتی و خدمات ضروری را نیز قطع کند. بنابراین، رجیستری گوشی در ترکیه یک ضرورت قانونی برای تضمین پایداری ارتباطات شما و اجتناب از پیامدهای ناخوشایند است، به‌ویژه برای افرادی که قصد اقامت طولانی‌مدت (بیش از سه ماه) در ترکیه را دارند.

چه کسانی نیاز به رجیستری دارند؟

قانون ثبت IMEI در ترکیه برای کنترل دستگاه‌های موبایلی وضع شده است که قصد اتصال به شبکه‌های مخابراتی محلی ترکیه را دارند و به مدت زمان اقامت و نوع سیم‌کارت مصرفی بستگی دارد:

• مسافران با اقامت بیش از ۱۲۰ روز: هر فرد خارجی که بیش از ۱۲۰ روز در ترکیه اقامت دارد و می‌خواهد از گوشی موبایل وارداتی خود با سیم‌کارت محلی ترکیه (فیزیکی یا eSIM صادر شده توسط اپراتورهای ترکیه) استفاده کند، ملزم به رجیستری IMEI گوشی است. شمارش معکوس ۱۲۰ روزه از لحظه اولین اتصال به شبکه آغاز می‌شود.
• افراد مقیم ترکیه (دارندگان کیملیک): شهروندان خارجی دارای کارت اقامت معتبر نیز برای استفاده بلندمدت از گوشی‌های خارجی خود با سیم‌کارت‌های ترکیه، باید گوشی خود را رجیستر کنند.

اگر از سیم‌کارت کشور مبدأ در حالت رومینگ یا از eSIM با پروفایل بین‌المللی استفاده می‌کنید که از شماره محلی ترکیه استفاده نمی‌کند، گوشی شما مشمول قانون ثبت IMEI ترکیه نخواهد بود. این قانون تنها زمانی اعمال می‌شود که دستگاه شما با یک سیم‌کارت (فیزیکی یا eSIM) صادر شده توسط اپراتورهای ترک به شبکه داخلی ترکیه متصل گردد.

مراحل گام‌به‌گام رجیستری

فرآیند رجیستری گوشی در ترکیه، هرچند ممکن است در ابتدا پیچیده به نظر برسد، اما با دنبال کردن دقیق مراحل زیر، به آسانی قابل انجام است. این راهنما بر روش اصلی و توصیه‌شده (از طریق سامانه دولت الکترونیک) تمرکز دارد:

• گام اول: استخراج شماره IMEI گوشی؛
• گام دوم: پرداخت عوارض رجیستری (Harç)؛
• گام سوم: دریافت رمز دولت الکترونیک (E-Devlet şifresi)؛
• گام چهارم: ثبت اطلاعات در سامانه E-Devlet؛
• گام پنجم: انتظار برای فعال‌سازی و پیگیری وضعیت.

گام اول: استخراج شماره IMEI گوشی

پیش از هر اقدامی، لازم است شماره ۱۵ رقمی IMEI گوشی خود را پیدا کنید. ساده‌ترین راه، شماره‌گیری کد `*#06#` از طریق صفحه کلید تلفن همراهتان است. این شماره بلافاصله بر روی صفحه نمایش داده می‌شود. آن را با دقت یادداشت کنید. (شماره IMEI معمولاً روی جعبه گوشی یا در بخش تنظیمات دستگاه نیز قابل یافتن است.)

گام دوم: پرداخت عوارض رجیستری (Harç)

مبلغ عوارض رجیستری برای سال 2025، برابر با 45,614 لیر ترکیه تعیین شده است. این مبلغ به صورت سالانه توسط دولت ترکیه مورد بازبینی قرار گرفته و از ابتدای هر سال میلادی (ژانویه) افزایش می‌یابد.

می‌توانید از طریق وب‌سایت‌های پرداخت مالیاتی دولتی ترکیه یا بخش مربوطه در سامانه E-Devlet اقدام کنید. برای این کار به یک کارت بانکی ترکیه یا برخی کارت‌های اعتباری/دبیت بین‌المللی که در ترکیه پذیرفته می‌شوند، نیاز دارید. با در دست داشتن پاسپورت، کارت اقامت (در صورت وجود) و شماره IMEI گوشی، می‌توانید به شعب بانک‌های دولتی مانند Ziraat Bank یا دفاتر مالیاتی (Vergi Dairesi) مراجعه کرده و عوارض را پرداخت نمایید. حتماً رسید پرداخت عوارض را به صورت فیزیکی یا الکترونیکی نزد خود نگهداری کنید؛ این مدرک برای مراحل بعدی ضروری است.

گام سوم: دریافت رمز دولت الکترونیک (E-Devlet şifresi)

برای تکمیل فرآیند رجیستری در سامانه آنلاین دولت ترکیه، به یک رمز E-Devlet نیاز دارید. با در دست داشتن پاسپورت معتبر، کارت اقامت (İkamet İzni) و یک سیم‌کارت فعال ترکیه‌ای به نام خودتان، به نزدیک‌ترین شعبه PTT (اداره پست ترکیه) مراجعه کنید. (اگر در شهری مثل استانبول هستید، شعبه‌های PTT در مناطق مختلف در دسترس هستند.)

درخواست رمز E-Devlet را مطرح کنید. این رمز به شماره شناسایی خارجی شما (که با 99 آغاز می‌شود و روی کارت اقامتتان درج شده است) مرتبط خواهد شد. (برخی بانک‌های ترکیه نیز امکان دسترسی به E-Devlet را از طریق بانکداری آنلاین فراهم می‌کنند.)

گام چهارم: ثبت اطلاعات در سامانه E-Devlet

پس از دریافت رمز E-Devlet، به وب ‌سایت رسمی دولت الکترونیک ترکیه (`www.turkiye.gov.tr`) مراجعه کنید. با وارد کردن شماره شناسایی خارجی و رمز E-Devlet خود وارد حساب کاربری شوید. در بخش جستجوی وب‌سایت، عبارت “IMEI Kaydet” یا “Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu/IMEI Kaydet” را جستجو کنید. در فرم الکترونیکی مربوطه، گزینه “kendi bilgilerim ile başvuru yapacağim” (درخواست با اطلاعات خودم) را انتخاب کنید.

تمام اطلاعات درخواستی شامل جزئیات پاسپورت، تاریخ دقیق ورود به ترکیه (بر اساس مهر ورود)، و تمام شماره‌های IMEI گوشی شما (در صورت دو سیم‌کارته بودن یا داشتن قابلیت eSIM داخلی، هر دو یا چند IMEI را وارد کنید) را با دقت و صحت کامل وارد نمایید. پس از بازبینی دقیق اطلاعات، درخواست خود را تأیید و ارسال کنید.

گام پنجم: انتظار برای فعال‌سازی و پیگیری وضعیت

پس از ثبت موفقیت‌آمیز در سامانه E-Devlet، معمولاً فرآیند فعال‌سازی گوشی ظرف چند ساعت تا چند روز کاری (بسته به ترافیک سیستم) انجام می‌شود. شما می‌توانید با ورود مجدد به همان بخش “IMEI Kaydet” در سامانه E-Devlet، وضعیت رجیستری گوشی خود را پیگیری کنید.

در صورت عدم دریافت اقامت در ۱۲۰ روز

در صورتی که در مهلت 120 روزه پس از ورود، موفق به دریافت کارت اقامت خود نشده‌اید و نمی‌توانید از طریق E-Devlet اقدام کنید، می‌توانید با مراجعه حضوری به شعب اصلی اپراتورهای موبایل ترکیه (مانند Turkcell، Türk Telekom یا Vodafone) و ارائه مدارک موجود (پاسپورت، مهر ورود، رسید پرداخت عوارض)، درخواست رجیستری را مطرح کنید. با این حال، توجه داشته باشید که این روش ممکن است شامل هزینه خدمات اضافی از سوی اپراتور باشد. لذا، اقدام به موقع برای دریافت اقامت، روش اصلی و کم‌هزینه‌تر را برای شما فراهم می‌کند.

نکات مهم و کلیدی برای ایرانیان

برای کاربران ایرانی، درک برخی نکات کلیدی و عملیاتی فراتر از مراحل گام‌به‌گام رجیستری ضروری است تا از بروز مشکلات احتمالی جلوگیری شود:

محدودیت تعداد رجیستری

هر فرد می‌تواند فقط یک گوشی را به ازای هر ورود قانونی به ترکیه و یک بار در هر سه سال تقویمی (از تاریخ اولین رجیستری) رجیستر کند. این قانون برای جلوگیری از سوءاستفاده‌های تجاری و ورود غیرمجاز گوشی‌ها وضع شده است. برنامه‌ریزی برای خرید و واردات گوشی‌های جدید را با در نظر گرفتن این محدودیت انجام دهید.

IMEI و سیم‌کارت ثبت‌شده

پس از رجیستری، گوشی شما تنها با سیم‌کارتی که به نام و پاسپورت شما ثبت شده است کار خواهد کرد. مهم است بدانید که پس از رجیستری، امکان تغییر سیم‌کارت (و استفاده از سیم‌کارت شخص دیگر) یا تغییر تنظیمات مربوط به سیم‌کارت فعال در اسلات‌های مختلف (برای گوشی‌های دو سیم‌کارته) تا سه سال وجود ندارد. این یکی از مهم‌ترین محدودیت‌هایی است که باید مد نظر قرار گیرد.

گوشی‌های دو سیم‌کارته و eSIM داخلی

اگر گوشی شما از دو سیم‌کارت فیزیکی یا یک سیم‌کارت فیزیکی و یک eSIM داخلی پشتیبانی می‌کند، حتماً باید تمام شماره‌های IMEI مربوط به هر دو اسلات/eSIM را هنگام ثبت در E-Devlet وارد کنید. در غیر این صورت، تنها اسلاتی که IMEI آن رجیستر شده فعال خواهد ماند و دیگری مسدود می‌شود.

عدم رجیستری گوشی‌های قاچاق یا سرقتی

دولت ترکیه قوانین بسیار سخت‌گیرانه‌ای در این زمینه دارد. فقط گوشی‌هایی که به‌صورت قانونی و توسط خود شخص با پاسپورت و مهر ورودش به کشور وارد شده‌اند، قابل رجیستری هستند. در صورت سرقتی بودن یا قاچاق بودن گوشی، امکان رجیستری وجود ندارد و ممکن است عواقب قانونی برای دارنده آن در پی داشته باشد.

تفاوت رجیستری با فعال‌سازی سیم‌کارت

فراموش نکنید که فعال‌سازی سیم‌کارت توسط اپراتور (مثلاً Turkcell) به معنای رجیستری گوشی شما نیست. سیم‌کارت شما بلافاصله پس از خرید فعال می‌شود، اما برای استفاده طولانی‌مدت (بیش از ۱۲۰ روز) روی گوشی وارداتی، خود گوشی نیز باید به صورت جداگانه رجیستر شود.

حفظ مدارک

همواره رسید پرداخت عوارض رجیستری و تأییدیه نهایی ثبت IMEI از سامانه E-Devlet را نزد خود نگه دارید. این مدارک می‌توانند در صورت بروز هرگونه ابهام یا مشکل در آینده، به عنوان اثبات قانونی رجیستری شما عمل کنند.

برنامه‌ریزی برای اقامت کوتاه یا بلندمدت

اگر قصد اقامت کمتر از ۱۲۰ روز را دارید، نیازی به رجیستری نیست. اما اگر برنامه‌های شما برای اقامت در ترکیه نامشخص است یا ممکن است طولانی شود، بهتر است از همان ابتدا به فکر رجیستری باشید تا در آینده با مسدود شدن گوشی مواجه نشوید.

 مشکلات پس از مسدود شدن

اگر گوشی شما پس از ۱۲۰ روز مسدود شود و شما در این مدت موفق به دریافت کارت اقامت و رمز E-Devlet نشده باشید، رجیستری آن بسیار پیچیده‌تر و حتی در برخی موارد غیرممکن خواهد شد.

راه‌حل‌های جایگزین و موقت برای عدم رجیستری گوشی

با توجه به هزینه بالای رجیستری و پیچیدگی‌های احتمالی، چند راه‌حل موقت و جایگزین برای حفظ ارتباطات در ترکیه بدون نیاز به ثبت IMEI وجود دارد. این روش‌ها بیشتر برای اقامت‌های کوتاه‌مدت یا زمانی که نمی‌خواهید گوشی اصلی خود را رجیستر کنید، مناسب هستند:

استفاده از رومینگ بین‌المللی سیم‌کارت کشور مبدأ

این روش ساده‌ترین راه برای حفظ ارتباطات شما در ترکیه است، چرا که نیازی به رجیستری گوشی یا خرید سیم‌کارت جدید در ترکیه ندارید و می‌توانید از همان سیم‌کارت ایرانی خود استفاده کنید. با این حال، باید در نظر داشت که هزینه‌های رومینگ بین‌المللی بسیار بالا است و استفاده طولانی‌مدت از این گزینه به هیچ وجه مقرون‌به‌صرفه نیست و می‌تواند منجر به قبض‌های تلفن گزافی شود.

استفاده از eSIM‌های بین‌المللی

این گزینه یکی از مقرون‌به‌صرفه‌ترین و راحت‌ترین راه‌حل‌ها برای دسترسی به اینترنت و حتی مکالمه در ترکیه بدون درگیر شدن با فرآیند رجیستری IMEI است. از آنجا که این eSIMها شماره محلی ترکیه را ندارند، گوشی شما مشمول قانون IMEI نمی‌شود. تنها عیب این روش این است که برای تماس‌ها و پیامک‌های داخلی (مثلاً دریافت کد تایید از بانک‌های ترکیه) ممکن است نیاز به یک راه‌حل مکمل داشته باشید، چرا که شماره محلی ترکیه را به شما نمی‌دهند.

خرید یک گوشی ارزان‌قیمت در ترکیه

یک گزینه عملی خرید یک گوشی ساده یا میان‌رده با قیمت پایین از بازار داخلی ترکیه است. این گوشی‌ها دارای IMEI ثبت‌شده و قانونی هستند. شما می‌توانید سیم‌کارت ترکیه‌ای خود را روی این گوشی فعال کنید و از آن به عنوان دستگاه اصلی برای تماس‌ها و پیامک‌ها استفاده نمایید، یا آن را به عنوان نقطه اتصال (Hotspot) برای گوشی رجیستر نشده خود به کار ببرید. مزیت اصلی این روش، تضمین کارکرد قانونی سیم‌کارت ترکیه‌ای شماست. تنها معایب آن شامل هزینه اولیه خرید گوشی (هرچند کم) و نیاز به حمل دو دستگاه موبایل است.

  استفاده از مودم‌های ۴G یا وای‌فای خانگی

اگر نیاز اصلی شما در ترکیه دسترسی به اینترنت است و استفاده از خدمات تماس و پیامک روی گوشی اصلی در اولویت نیست، می‌توانید یک مودم ۴G قابل حمل (MiFi) با سیم‌کارت داخلی ترکیه خریداری کنید. این مودم‌ها دارای IMEI ثبت‌شده قانونی هستند. همچنین، برای اقامت در منزل یا محل کار، اتصال به وای‌فای ثابت خانگی بهترین و پایدارترین گزینه برای دسترسی به اینترنت پرسرعت است. تنها محدودیت این روش، عدم امکان استفاده از خدمات تماس و پیامک روی گوشی اصلی شما در خارج از محدوده پوشش وای‌فای یا مودم است.

خرید گوشی دست دوم

این روش می‌تواند هزینه‌های رجیستری گوشی وارداتی شما را حذف کند. نکته مهم و حیاتی این است که حتماً قبل از خرید، وضعیت رجیستری گوشی را استعلام کنید تا از قانونی و فعال بودن آن اطمینان یابید.

سوالات متداول (FAQ)

۱. آیا رجیستری گوشی در ترکیه اجباری است؟

بله، برای هر دستگاه خارجی که قصد دارد بیش از 120 روز با سیم‌کارت محلی ترکیه فعال باشد، رجیستری IMEI گوشی اجباری است. این قانون برای مبارزه با قاچاق و نظارت بر دستگاه‌های ارتباطی وضع شده است.

۲. در صورت عدم رجیستری گوشی چه اتفاقی می‌افتد؟

اگر گوشی شما ظرف 120 روز از زمان اولین اتصال به شبکه ترکیه رجیستر نشود، به صورت دائمی از شبکه‌های مخابراتی ترکیه مسدود خواهد شد. این یعنی قابلیت تماس، پیامک و دیتای موبایل آن از بین می‌رود.

۳. هزینه رجیستری گوشی در سال 2025 چقدر است؟

مبلغ عوارض رجیستری برای سال 2025 برابر با، 45,614 لیر ترکیه تعیین شده است. این مبلغ به صورت سالانه توسط دولت ترکیه مورد بازبینی و افزایش قرار می‌گیرد.

۴. با یک پاسپورت چند گوشی می‌توان رجیستر کرد؟

هر فرد می‌تواند تنها یک گوشی را به ازای هر ورود قانونی به ترکیه و یک بار در هر سه سال تقویمی (از تاریخ اولین رجیستری) با پاسپورت خود رجیستر کند.

۵. آیا می‌توان پس از رجیستری، سیم‌کارت گوشی را تعویض کرد؟

خیر، پس از رجیستری، گوشی شما تنها با سیم‌کارتی که به نام و پاسپورت شما ثبت شده است کار خواهد کرد. امکان تغییر سیم‌کارت (و استفاده از سیم‌کارت شخص دیگر) یا تغییر تنظیمات مربوط به سیم‌کارت فعال در اسلات‌های مختلف (برای گوشی‌های دو سیم‌کارته) تا سه سال وجود ندارد.

نتیجه‌گیری

رجیستری گوشی در ترکیه، بیش از یک قاعده اداری، یک ضرورت قانونی برای حفظ ارتباطات پایدار شما در این کشور است. همانطور که در این راهنما ذکر شد، عدم رعایت قانون IMEI می‌تواند منجر به مسدود شدن گوشی و قطع دسترسی شما به شبکه‌های مخابراتی ترکیه شود. در عین حال، برای کسانی که قصد اقامت کوتاه‌مدت دارند یا به دلایلی نمی‌خواهند گوشی خود را رجیستر کنند، راه‌حل‌های جایگزینی مانند استفاده از eSIM‌های بین‌المللی، رومینگ یا تهیه گوشی‌های ارزان‌قیمت داخلی وجود دارد. انتخاب بهترین راهکار به نیازها، مدت اقامت و اولویت‌های شما بستگی دارد. با برنامه‌ریزی قبلی و آگاهی کامل از این مقررات، می‌توانید بدون دغدغه از امکانات ارتباطی در ترکیه بهره‌مند شوید.