مالیات در ترکیه: قوانین کامل + نحوه محاسبه

اگر قصد سرمایه‌گذاری در ترکیه یا مهاجرت به این کشور را دارید؛ باید با قوانین مالیاتی آن آشنا باشید. ترکیه یکی از کشورهای بزرگ منطقه با سیستم مالیاتی پیچیده و پویاست. قوانین مالیاتی ترکیه به طور منظم به‌روزرسانی می‌شوند. سیستم مالیاتی ترکیه شامل انواع مختلفی از مالیات‌هاست که به منظور تأمین منابع مالی دولت و تحقق اهداف اقتصادی و اجتماعی مختلف طراحی شده‌اند.

ترکیه یکی از رقابتی‌ترین نرخ‌های مالیات شرکت‌ها را دارد. در میان کشورهای عضو سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD)، قانون مالیات شرکتی ترکیه دارای مقررات واضح، عینی و مطابق با استانداردهای بین‌المللی است.

سیستم مالیاتی ترکیه مشابه سیستم‌ اتحادیه اروپاست. کد رویه مالیاتی، کد مالیات شرکت قدیمی و کد مالیات بر درآمد افراد از آلمان و مالیات بر ارزش افزوده از بلژیک آمده است. مالیات بر مصرف ویژه نیز طبق سیستم‌های اتحادیه اروپا تنظیم شده است. در این مقاله، به بررسی انواع مختلف مالیات‌ها در ترکیه و تغییرات اخیر در قوانین مالیاتی این کشور می‌پردازیم.

مالیات در ترکیه

ترکیه به عنوان یکی از مقاصد جذاب برای سرمایه گذاران خارجی، سیستم مالیاتی نسبتا شفاف و کارآمدی دارد. قوانین مالیاتی این کشور به گونه ای طراحی شده اند که موجب رشد و توسعه کسب و کارها میشوند و همزمان منابع درآمدی برای دولت را تضمین میکنند. آشنایی با سیستم مالیاتی ترکیه و نحوه پرداخت مالیات، به ویژه برای کسانی که قصد ثبت شرکت در ترکیه دارند، امری ضروری است.

شاخص رقابت‌پذیری مالیاتی بین‌المللی بنیاد مالیات (ITCI) به دنبال اندازه‌گیری میزان پایبندی نظام مالیاتی یک کشور به دو جنبه مهم سیاست مالیاتی است:

رقابت‌پذیری
بی‌طرفی

کد مالیاتی رقابتی، کدی است که نرخ‌های مالیات نهایی را پایین نگه می‌دارد. کسب ‌و کارها می‌توانند برای یافتن بالاترین نرخ بازده، در هر تعداد از کشورها در سراسر جهان سرمایه‌گذاری کنند. کسب‌وکارها به دنبال کشورهایی با نرخ مالیات پایین‌تر خواهند بود تا نرخ بازده پس از مالیات خود را به حداکثر برسانند. به همین دلیل ترکیه گزینه جذابی برای سرمایه‌گذاری محسوب می‌شود.

ترکیه نرخ مالیات شرکتی خود را از 23 درصد در سال 2022 به 20 درصد در سال 2023 کاهش داد. رتبه ترکیه از 10 به 7 افزایش یافت. مالیات بر درآمد شرکت‌ها مالیات بر سود شرکت‌هاست. همه کشورهای OECD بر سود شرکت‌ها مالیات وضع می‌کنند؛ اما نرخ‌ها و مبناها از کشوری به کشور دیگر متفاوت است. مالیات بر درآمد شرکت‌ها مضرترین مالیات برای رشد اقتصادی است؛ اما کشورها می‌توانند این مورد را با نرخ‌های مالیات شرکتی پایین‌تر و کمک هزینه‌های سرمایه کاهش دهند.

کمک هزینه سرمایه مستقیماً بر انگیزه‌های تجاری سرمایه‌گذاری‌های جدید تأثیر می‌گذارد. در بیشتر کشورها، کسب و کارها معمولاً مجاز به کسر هزینه سرمایه‌گذاری نیستند. در عوض، آنها موظفند این هزینه‌ها را طی چندین سال کسر کنند و بار مالیاتی سرمایه‌گذاری‌های جدید را افزایش دهند. این را می‌توان با محاسبه درصد هزینه ارزش فعلی کسر شده یک کسب و کار اندازه‌گیری کرد. کشورهایی که کمک هزینه سرمایه بیشتری دارند، دارای سیستم‌های مالیاتی هستند که بیشتر از سرمایه‌گذاری تجاری حمایت می‌کند.

مالیات بر درآمد ترکیه

قوانین مالیاتی ترکیه شامل دو مالیات بر درآمد اصلی است، یعنی مالیات بر درآمد شخصی و مالیات بر درآمد شرکت.

تعرفه مالیات ترکیه

با ورود به سال 2024، به روزرسانی پارامترهای حقوق و دستمزد و تعرفه مالیاتی ترکیه اعلام شد. بر اساس آیین‌نامه جدید، درآمد مزد با احتساب مبالغ زیر مشمول مالیات می‌شود:

محدوده درآمد	نرخ مالیات ٪
تا 110000 لیر	15 درصد
16,500 لیر برای 110,000 لیر از 230,000 لیره	20 درصد
40,500 لیر برای 230,000 لیر از 870,000 لیر	27 درصد
213,300 لیر برای 870,000 لیر از 3,000,000 لیر	35 درصد
958,800 لیر برای 3,000,000 لیر بیشتر از 3,000,000 لیر	40 درصد

مالیات بر درآمد شخصی

افراد مشمول مالیات بر درآمد هستند. قانون مالیات بر درآمد شماره 193 در سال 1960 توسط مجلس تصویب شد. لایحه جدید مالیات بر درآمد توسط شورای مالیاتی ترکیه توسط رئیس جمهور آقای فاتح دورال (Fatih Dural) و آقای ابراهیم اوزدمیر (Ibrahim Özdemir) نمایندگی می‌شود.

مالیات بر درآمد در ترکیه شامل مالیات بر درآمد شخصی و درآمد شرکت‌هاست. این نوع مالیات‌ها بر اساس میزان درآمد و نوع فعالیت اقتصادی محاسبه می‌شوند. درآمد اشخاص حقیقی مشمول مالیات بر درآمد شخصی است. درآمد به عنوان مقدار خالص تمام درآمدها و درآمدهای حاصل از یک فرد در یک سال تقویمی تعریف می‌شود. درآمد یک فرد ممکن است شامل یک یا چند عنصر درآمدی زیر باشد:

سود کشاورزی
سود کسب و کار
حقوق و دستمزد
درآمد از خدمات شخصی مستقل
درآمد حاصل از اموال غیرمنقول و حقوق (درآمد اجاره)
درآمد حاصل از اموال منقول (درآمد حاصل از سرمایه گذاری)
سایر درآمدها

مقیاس مالیات بر درآمد ترکیه مترقی است، به این معنی که با افزایش درآمد، نرخ مالیات افزایش می‌یابد. نرخ مالیات بر درآمد افراد از 15 درصد تا 40 درصد متغیر است. نرخ‌های مالیات بر درآمد افراد در سال 2024 به شرح زیر است:

درآمد مشمول مالیات (TRY)		مالیات بر درآمد کم (TRY)	مالیات بر مازاد (%)
کم درآمد	پر درآمد	مالیات بر درآمد کم (TRY)	مالیات بر مازاد (%)
0	110,000	–	15
110,001	230,000	16,500	20
230,001	870,000	40,500	27
870,001	3,000,000	213,300	35
3,000,001	–	958,800	40

براکت‌های مالیات بر درآمد اشتغال

دستمزد تا حداقل حقوق مشمول مالیات بر درآمد و حق تمبر نمی‌باشد. این مالیات همچنین بر کمک هزینه غذا و حمل و نقل روزانه اعمال می‌شود که به ترتیب 110 و 56 TRY برای سال 2023 تعیین شده است.

درآمد مشمول مالیات (TRY)		مالیات بر درآمد کم (TRY)	مالیات بر مازاد (%)
کم درآمد	پر درآمد	مالیات بر درآمد کم (TRY)	مالیات بر مازاد (%)
0	110,000	–	15
110,001	230,000	16,500	20
230,001	580,000	40,500	27
580,001	3,000,000	135,900	35
3,000,001	–	982,000	40

براکت‌های مالیات بر درآمد غیراشتغال

بررسی مثال

بیایید با بررسی یک مثال این مورد را بهتر بررسی کنیم. با فرض اینکه یک فرد دارای درآمد شغلی مشمول مالیات سالانه 300000 TRY باشد، مبالغ مالیاتی او به صورت زیر خواهد بود:

درآمد پایین (TRY)	درآمد بالا (TRY)	نرخ مالیات (٪)	محاسبه	مقدار مالیات (TRY)
0	110,000	15	110,000 × 0.15	16,500.00
110,001	230,000	20	(230,000 – 110,001) × 0.20	24,000.00
230,001	300,000	27	(300,000 – 230,000) × 0.27	18,900.00
کل مبلغ مالیات				59,400.00
معافیت مالیاتی حداقل دستمزد				35,305.13
مبلغ مالیات قابل پرداخت				24,094.89

نکته: در سال 2024، معافیت مالیاتی حداقل دستمزد سالانه 35,305.13 TRY است و برای همه درآمدهای شغلی اعمال می‌شود.

محاسبه مالیات بر درآمد شخصی

درآمد سالانه را جمع کنید. سپس نرخ مالیات را بر اساس جدول زیر اعمال کنید:

تا 32,000 لیر: 15 درصد
32,001 تا 70,000 لیر: 20 درصد
70,001 تا 250,000 لیر: 27 درصد
250,001 تا 880,000 لیر: 35 درصد
بیش از 880,001 لیر: 40 درصد

درآمد سالانه: 100,000 لیر

مالیات تا 32,000 لیر:

4,800 لیر = 32,000 × 15%

مالیات بین 32,001 تا 70,000 لیر:

7,600 لیر = (70,000 – 32,000) × 20%

مالیات بین 70,001 تا 100,000 لیر:

8,100 لیر = (100,000 – 70,000) × 27%

مجموع مالیات:

20,500 لیر = 4,800 + 7,600 + 8,100

مالیات بر درآمد شرکتی (CIT)

مالیات بر درآمد شرکتی ترکیه از درآمد شرکت‌ها اخذ می‌شود. کد مالیات شرکتی به شماره 5520 در سال 2006 پذیرفته شد. این قانون در هماهنگی با سیستم مالیاتی کشورهای OECD و اتحادیه اروپا تهیه شد.

هنگامی که عناصر درآمدی مشخص شده در قانون مالیات بر درآمد توسط شرکت‌ها انجام شود، مالیات بر اشخاص حقوقی این شرکت‌ها اعمال می‌شود. مالیات شرکتی در قانون ترکیه به موارد زیر اعمال می‌شود:

شرکت‌های سرمایه
تعاونی‌ها
بنگاه‌های اقتصادی دولتی
بنگاه‌های اقتصادی متعلق به انجمن‌ها و بنیادها
سرمایه‌گذاری‌های مشترک

نرخ مالیات شرکتی در ترکیه برای درآمد کسب و کار عمومی در سال 2023 مقدار 25 درصد تعیین شد. این در حالی است که نرخ مالیات برای بانک‌ها و موسسات مالی، مانند موسسات پرداخت الکترونیکی و پولی، موسسات مجاز ارزی، شرکت‌های مدیریت دارایی، موسسات بازار سرمایه، بیمه‌ها و شرکت‌های بازنشستگی 30 درصد است. علاوه بر این، صادرکنندگان از کاهش نرخ مالیات شرکتی 5 درصد بر درآمد صادراتی خود بهره‌مند خواهند شد.

مالیات بر درآمد شرکت‌ها:

برای شرکت‌های عادی: 25 درصد
برای شرکت‌های مالی: 30 درصد

مالیات بر هزینه‌ها

مالیات بر ارزش افزوده (VAT)

نرخ‌های مالیات بر ارزش افزوده به طور کلی 1 درصد، 10 درصد و 20 درصد تعیین شده است. کالاها و خدمات حرفه‌ای تجاری، صنعتی، کشاورزی و مستقل، کالاها و خدمات وارداتی به کشور و تحویل کالاها و خدمات سایر فعالیت‌ها مشمول مالیات بر ارزش افزوده است.

مالیات بر ارزش افزوده از سال 1985 در ترکیه اجرایی شده است. سیستم مالیات بر ارزش افزوده ترکیه مشابه سیستم اتحادیه اروپاست؛ اما تفاوت‌های عمده‌ای دارد. به عنوان مثال، بازپرداخت مالیات بر ارزش افزوده برای صادرات و معافیت‌های ویژه و کاهش نرخ مالیات فروش، مانند مواد غذایی، منحصر به فرد است. اگر یک شرکت دارای موجودی زیادی باشد، احتمالاً باید بار مالیات بر ارزش افزوده را تحمل کند.

سیستم مالیات بر ارزش افزوده ترکیه بر فروش کالاها، واردات و خدمات اعمال می‌شود. اگرچه مالیات بر ارزش افزوده یک مالیات عمومی است؛ اما در سیستم مالیات بر ارزش افزوده ترکیه معافیت‌های زیادی وجود دارد:

معافیت صادراتی
نفت و سرمایه‌گذاری انجام شده تحت گواهی تشویق سرمایه‌گذاری
حمل و نقل ترانزیت
معافیت دیپلماتیک
معافیت‌های اجتماعی
سایر معافیت‌ها (مثل فروش طلا و جواهرات)

محاسبه مالیات بر ارزش افزوده (VAT)

مبلغ فروش × نرخ VAT (مثلا 18 درصد)

مالیات بر مصرف ویژه (SCT)

چهار گروه اصلی محصول مشمول SCT با نرخ‌های مختلف مالیاتی:

فرآورده‌های نفتی، گاز طبیعی، روغن، حلال‌ها و مشتقات حلال‌ها
اتومبیل و سایر وسایل نقلیه، موتور سیکلت، هواپیما، هلیکوپتر، قایق بادبانی
تنباکو و فرآورده‌های تنباکو، مشروبات الکلی
محصولات لوکس

برخلاف مالیات بر ارزش افزوده که مرتب اعمال می‌شود، SCT فقط یک بار است.

مالیات بر معاملات مالی (Financial Transaction Tax)

این مالیات بر برخی از معاملات مالی مانند خرید و فروش سهام، معاملات بورسی و معاملات مالی دیگر اعمال می‌شود. نرخ مالیات بر معاملات مالی بسته به نوع معامله متفاوت است و معمولاً بر اساس درصدی از ارزش معامله محاسبه می‌شود.

مالیات بر معاملات بانکی و بیمه

معاملات بانکی و شرکت‌های بیمه همچنان از مالیات بر ارزش افزوده معاف هستند؛ اما مشمول مالیات معاملات بانکی و بیمه می‌شوند. این مالیات از درآمد بانک‌ها مانند سود وام اخذ می‌شود. اگرچه نرخ عمومی 10 درصد است؛ اما از ژوئیه سال 2023، برخی از معاملات، مانند وام‌های مصرفی، با 15 درصد مالیات مشمول مالیات می‌شوند. علاوه بر این، سود حاصل از سپرده‌های بین بانکی با نرخ پایین 1 درصد مشمول مالیات است. برای فروش ارز، مالیات 0.2 درصدی در نظر گرفته شده است.

تمبر مالیاتی

حق تمبر برای طیف گسترده‌ای از اسناد، از جمله قراردادها، یادداشت‌های پرداختنی، مشارکت سرمایه، اعتبار اسنادی، ضمانت نامه‌ها، صورت‌های مالی و حقوق و دستمزد اعمال می‌شود. حق تمبر به عنوان درصدی از ارزش سند با نرخ‌هایی از 0.189 درصد تا 0.948 درصد اخذ می‌شود یا به عنوان قیمت ثابت (قیمت از پیش تعیین شده) برای برخی اسناد دریافت می‌شود.

مالیات بر دارایی

سه نوع مالیات بر ثروت وجود دارد:

مالیات بر املاک
مالیات وسایل نقلیه موتوری
مالیات بر ارث و هدیه

مالیات بر املاک از ساختمان‌ها، آپارتمان‌ها و زمین‌های متعلق به ترکیه با نرخ 0.1 درصد تا 0.6 درصد اخذ می‌شود؛ در حالی که، کمک به حفاظت از اموال فرهنگی با نرخ 10 درصد از این مالیات بر دارایی اخذ می‌شود. مالیات وسایل نقلیه موتوری هر ساله مقدار ثابتی است که با توجه به سن و ظرفیت موتور وسایل نقلیه تفاوت دارد. در همین حال، مالیات بر ارث و هدیه با نرخ 1 درصد تا 30 درصد اخذ می‌شود.

مالیات بر املاک در ترکیه بر اساس ارزش مالکیت تخمینی املاک محاسبه می‌شود. این مالیات بر املاک عموماً به صورت سالانه دریافت می‌شود و نرخ آن بر اساس ارزش املاک و مساحت آنها تعیین می‌شود.

برخی از نقاط قوت سیستم مالیاتی ترکیه

ترکیه دارای سیستم مالیاتی است که سود سهام خارجی و درآمد حاصل از سرمایه را بدون هیچ محدودیت کشوری معاف می‌کند.
مالیات بر درآمد شخصی بر سود سهام 20 درصد است. این مقدار کمتر از میانگین OECD (24 درصد) است.
ترکیه کمک هزینه‌ای برای سهام (ACE) ارائه می‌دهد که به تعصب بدهی ذاتی مالیات بر درآمد شرکتی استاندارد رسیدگی می‌کند.

برخی از نقاط ضعف سیستم مالیاتی ترکیه

شرکت‌ها در دوره زمانی که می‌توانند از زیان خالص عملیاتی برای جبران سودهای آتی استفاده کنند، به شدت محدود هستند و نمی‌توانند از زیان برای کاهش درآمد مشمول مالیات گذشته استفاده کنند.
نرخ مالیات بر ارزش افزوده ترکیه 18 درصد برای کمتر از نیمی از پایه مالیاتی بالقوه اعمال می‌شود.
ترکیه چندین مالیات بر دارایی با عوارض جداگانه بر نقل و انتقال املاک و تراکنش‌های مالی دارد.

تاثیر محل اقامت در مالیات ترکیه

نکته مهمی که باید در مورد مالیات بر درآمد در ترکیه بدانید مربوط به محل اقامت شخص است. شخص حقیقی که در ترکیه اقامت دارد باید مالیات بر درآمد خود را در این کشور، بابت درآمد خود، حتی در کشورهای دیگر، بپردازد. حتی اگر شهروند خارجی هستید و بیش از نصف سال در ترکیه زندگی کردید، مقیم ترکیه محسوب می‌شوید و باید مانند سایر ساکنان ترکیه، مالیات بر درآمد بپردازید.

برای خارجی‌هایی که به مدت شش ماه یا بیشتر در ترکیه زندگی می‌کنند و مشغول فعالیت در یک پروژه یا معامله خاص هستند؛ این شرایط متفاوت است. اتباع خارجی که مقیم ترکیه محسوب نمی‌شوند، مجبور نیستند برای همه درآمدهای خود مالیات بر درآمد بپردازند.

دسته دیگر از شهروندانی که باید مالیات بر درآمد محاسبه شده بر کل درآمد خود را بپردازند، شهروندان ترکیه‌ در خارج از کشور هستند. این شهروندان برای یک نهاد دولتی در ترکیه یا برای یک شرکت خصوصی که دفتر مرکزی آن در ترکیه است کار می‌کنند. شهروندانی که ساکن ترکیه محسوب نمی‌شوند، باید مالیات بر درآمد خود را در ترکیه پرداخت کنند. نرخ مالیات بر درآمد با توجه به میزان درآمد شما از 15 درصد تا 35 درصد متغیر است؛ زیرا این مالیات به تدریج اعمال می‌شود.

جمع‌بندی

مالیات در ترکیه یکی از موضوعات پیچیده و مهم برای سرمایه‌گذاران و مهاجران این کشور است. سیستم مالیاتی ترکیه شامل انواع مختلفی از مالیات‌هاست که به منظور تأمین منابع مالی دولت طراحی شده‌اند. این شامل مالیات بر درآمد شرکت‌ها، مالیات بر درآمد افراد، مالیات بر ارزش افزوده و مالیات بر مصرف ویژه می‌شود. ترکیه با کاهش نرخ مالیات شرکتی از 23 درصد در سال 2022 به 20 درصد در سال 2023، جذابیت بیشتری برای سرمایه‌گذاری ایجاد کرده است.

این مقاله به بررسی اجمالی از سیستم مالیاتی ترکیه، نحوه محاسبه مالیات‌ها و تغییرات اخیر در قوانین مالیاتی این کشور پرداخته است که برای سرمایه‌گذاران و اشخاصی که به این کشور مهاجرت می‌کنند، بسیار مفید است. برای جزئیات بیشتر در مورد مالیات بر درآمدی که باید پرداخت کنید، در صورت کسب درآمد در ترکیه، می‌توانید برای مشاوره با شرکت CIPPoint تماس بگیرید.

سوالات متداول

چه نوع مالیات‌هایی در ترکیه وجود دارد؟

در ترکیه، مالیات‌های بر درآمد شخصی و شرکتی، مالیات بر ارزش افزوده، مالیات بر مصرف ویژه و مالیات بر معاملات بانکی و بیمه اعمال می‌شود.

چگونه مالیات بر درآمد شخصی در ترکیه محاسبه می‌شود؟

مالیات بر درآمد شخصی در ترکیه بر اساس براکت‌های درآمدی مختلف محاسبه می‌شود، که نرخ مالیات از 15 درصد تا 40 درصد از درآمد سالیانه وابسته به مقدار درآمد محاسبه می‌شود.

چه تغییراتی در قوانین مالیاتی ترکیه در سال‌های اخیر رخ داده است؟

یکی از تغییرات مهم در ترکیه، کاهش نرخ مالیات شرکتی از 23 درصد به 20 درصد در سال 2023 است که به منظور جذب سرمایه‌گذاری و افزایش رقابت‌پذیری انجام شده است.

چه معافیت‌هایی در سیستم مالیاتی ترکیه وجود دارد؟

معافیت‌هایی مانند معافیت‌های مالیاتی برای صادرات، مالیات بر ارزش افزوده برای برخی فعالیت‌ها، و معافیت‌های مختلف برای فعالیت‌های اقتصادی خاص وجود دارد.

چگونه می‌توان سود شرکت‌ها را در ترکیه محاسبه کرد؟

سود شرکت‌ها مبنای مالیات شرکتی است و بر اساس درآمد شرکت‌ها حساب می‌شود، با نرخ‌های مختلف برای شرکت‌های عمومی و مالی.

آیا مالیات بر مصرف ویژه در ترکیه اعمال می‌شود؟

بله، مالیات بر مصرف ویژه در ترکیه برای محصولات خاصی مانند محصولات نفتی، خودروها، محصولات تنباکو و محصولات لوکس اعمال می‌شود.

آیا قوانین مالیاتی ترکیه با استانداردهای بین‌المللی هماهنگ است؟

بله، قوانین مالیاتی ترکیه با استانداردهای بین‌المللی و البته با سیستم‌های مالیاتی کشورهای OECD و اتحادیه اروپا هماهنگ شده است.

مقالات مرتبط

از ترکیه بیشتر بدانید